1 9 1 7
Τώρα που είδατε την ταινία, 2 σκέψεις σχετικά.
1. Αυτό που έκανε ο Mendes είναι ένα αδιαμφισβήτητο κινηματογραφικό επίτευγμα. Αλλά στο βωμό της απίστευτης παραγωγής, κινηματογραφίας και εφέ χάθηκε το συναίσθημα. Υπηρετώντας μια απόφαση να γυρίσει μια πολεμική ταινία σε μονοπλάνο, ο Mendes έκανε αναγκαστικούς συμβιβασμούς στην αποτύπωση του δράματος και το χρόνο που χρειαζόμαστε για να το εμπεδώσουμε.
Το μονοπλάνο απαιτούσε συνεχή κίνηση του πρωταγωνιστή προς τον προορισμό του. Ένα Call of Duty για το σινεμά σημαίνει, για παράδειγμα, ότι ο θάνατος του συντρόφου σου δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια μείωση των πιθανοτήτων σου να αναδειχτείς νικητής στο τέλος του γύρου.Δεν σου προκαλεί απέχθεια για τον πόλεμο, ούτε σού γνωρίζει τα πραγματικά συναισθήματα όσων συμμετείχαν σ’ αυτόν, γιατί πολύ απλά πρέπει να βιαστεί να σε φτάσει στο επόμενο check point.
Η απόφαση της Ελλάδας τον Ιούνιο του 1917 ήταν η αρχή του τέλους για τις Κεντρικές Δυνάμεις. Και, για κάποιο παράξενο λόγο, είναι ελάχιστα διαφημισμένη.
2. 1917 και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Θα ήθελα κάποτε να δω μια ταινία / να διαβάσω ένα βιβλίο / να ακούσω ένα τραγούδι (ολόκληρο άλμπουμ έβγαλε π.χ. η PJ Harvey για την Καλλίπολη) / κάτι τέλος πάντων για το γεγονός που συνέβη εκείνη τη χρονιά και στην ουσία έληξε τον πόλεμο υπέρ της Αντάντ. Κι αυτό δεν ήταν η τακτική υποχώρηση των Γερμανών σε κάποιο σημείο του Δυτικού Μετώπου, που αποτελεί και την αφορμή για την ταινία του Mendes. Τότε ποιο ήταν; Μα η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο!
Είμαι το άκρως αντίθετο το εθνόκαυλου: Απολαμβάνω να καταρρίπτω όλη τη μυθολογία που συντηρεί τις παραισθήσεις μεγαλείου μας. Αλλά η απόφαση της Ελλάδας τον Ιούνιο του 1917 ήταν η αρχή του τέλους για τις Κεντρικές Δυνάμεις. Και, για κάποιο παράξενο λόγο, είναι ελάχιστα διαφημισμένη.
Τι ακριβώς συνέβη; H προσθήκη του στρατού του Δαγκλή έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της Αντάντ: Από τη μία οι 130.000 παραπάνω άντρες που πρόσφερε η Ελλάδα στον Αγγλο-Γαλλο-Σερβικό στρατό των 200.000 που βρισκόταν πέριξ της Θεσσαλονίκης. Από την άλλη η καλή γνώση της περιοχής που είχαν οι Έλληνες επιτελείς από τους πρόσφατους Βαλκανικούς Πολέμους.
Η νίκη της ελληνογαλλικής δύναμης στη Μάχη του Σκρα, 11 μήνες αργότερα, παρέλυσε τον -ως εκείνη τη στιγμή- ατρόμητο βουλγαρικό στρατό. Τον Σεπτέμβριο του ’18 κατέρρευσε το Μακεδονικό Μέτωπο, οι Βούλγαροι υπέγραψαν Ανακωχή στη Θεσσαλονίκη, η Γερμανία και η Αυστρο-Ουγγαρία ξεκίνησαν την υποχώρηση και ο πόλεμος ουσιαστικά τελείωσε όταν ο στρατός της Αντάντ τους καταδίωξε μέχρι και την Ουγγαρία. Η Γερμανία δεν μπορούσε πια μόνη της να κρατήσει όλα τα μέτωπα και η Ανακωχή του Νοεμβρίου ήταν αναπόφευκτη.
Η είσοδος της Ελλάδας στον Πόλεμο αποδείχτηκε πολύ πιο σημαντική από εκείνη των Αμερικανών.Γι’ αυτό κι η Ελλάδα ανταμείφθηκε με τόσα πολλά εδάφη της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας -τόσα πολλά, βέβαια, που ήταν αδύνατον να τα κρατήσει κόντρα στη νέα δύναμη που δημιουργούσε ο Κεμάλ (αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…)
