#TBT: Η ιστορία πίσω από την “Κική” του Φοίβου Δεληβοριά

Ηταν αργά μετά τα μεσάνυχτα, κάποια στιγμή την άνοιξη του ’95. Ο Φοίβος Δεληβοριάς αποχαιρέτησε και τους τελευταίους της παρέας, αλλά αντί να πάει για ύπνο, κατευθύνθηκε μ’ ένα χαμόγελο ικανοποίησης προς το πικάπ του. Ήταν 22 ετών, ενθουσιασμένος που τέλειωνε με την ηχογράφηση του άλμπουμ του, αλλά και λιγάκι αλαφιασμένος, φοβισμένος. Είχε καλέσει στο σπίτι του στην Καλλιθέα τους φίλους του να ακούσουν το υλικό. Τους άρεσε. Του άρεσε που τους άρεσε, αλλά και πάλι κάτι τού έλειπε. Κάτι που θα συνέδεε όλο αυτό το υπέροχο χάος που είχε δημιουργήσει και στο οποίο δεν είχε ακόμη βρει ένα τίτλο που να ταιριάζει. «Φοβόμουν όλη αυτή την ανομοιογένεια», μου εκμυστηρεύεται, 19 χρόνια μετά. Η επόμενη ήταν η τελευταία μέρα πριν τις μείξεις και ο Φοίβος έπρεπε να παραδώσει το τελικό υλικό. Έπρεπε να βιαστεί.

Εκείνη τη νύχτα το «Η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία» ήταν ακόμη μια στοίβα τραγουδιών, από ραπ μέχρι μποσανόβες, από τσιφτετέλια μέχρι αργές μπαλάντες, εξαιρετικά μόνα τους, κάπως ασύνδετα σαν σύνολο. Το επόμενο πρωί όλα θα είχαν αλλάξει… Ο Φοίβος Δεληβοριάς μπήκε στο στούντιο και ανακοίνωσε στην παραγωγή ότι θέλει να ηχογραφήσει ένα ακόμη τραγούδι. Ένα τραγούδι που «ήταν όλος ο δίσκος». Και που ο τελευταίος του στίχος θα χάριζε επιτέλους έναν τίτλο στο άλμπουμ. Ήταν αργά για πολλά πολλά, οπότε η «Κική Κάθε Βράδυ» ηχογραφήθηκε μόνο με το πιάνο, μια πρόχειρη μπλουζ κιθάρα που έπαιξε ο ηχολήπτης και τη φωνή του Φοίβου. Ήταν αρκετά για να χαρίσουν στους εικοσάρηδες της δεκαετίας του ’90 ένα τραγούδι-σύμβολο ολόκληρης της γενιάς τους.

 Ο Φοίβος Δεληβοριάς μπήκε στο στούντιο και ανακοίνωσε στην παραγωγή ότι θέλει να ηχογραφήσει ένα ακόμη τραγούδι. Ένα τραγούδι που «ήταν όλος ο δίσκος». Και που ο τελευταίος του στίχος θα χάριζε επιτέλους έναν τίτλο στο άλμπουμ.

«Άκουγα Tom Waits εκείνο τον καιρό. Όταν έφυγαν τα παιδιά, έβαλα το “The Heart Of Saturday Night”, που έχει μέσα ένα κομμάτι, το “San Diego Serenade”»… θυμάται ο Φοίβος Δεληβοριάς.

Δηλαδή αυτό:

Και ξαφνικά ήρθε η αποκάλυψη. Ξαφνικά όλα τα κομμάτια του παζλ έδεσαν. Οι ατάκτως εριμμένες σκέψεις που ήταν το άλμπουμ μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι εντυπώσεις ενός 20άρη που ήταν ερωτευμένος με μια κοπέλα που δεν του πολυέδινε σημασία, που ζούσε σε ένα προάστειο με όλη την καταπίεση και τη ζεστασιά του και που κατέγραφε όλα αυτά σε εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους τραγούδια, ανακαλύπτοντας την ίδια ώρα τα μουσικά είδη, ξαφνικά έγιναν ένα. Κάτι ακόμη πιο άναρχο και πιο ατάκτως εριμμένο, που όμως, μέσα στο χάος του, εξηγούσε ακριβώς τι ήταν αυτά που ήθελε να πει ο νεαρός Φοίβος Δεληβοριάς με όλα αυτά τα τραγούδια που είχε μαζέψει και χωρέσει στο άλμπουμ.

Καθώς έπαιζε την εισαγωγή του “San Diego Serenade” στο πιάνο, αντί να συνεχίσει με το υπόλοιπο κομμάτι του Waits, ο Δεληβοριάς άρχισε να σκαρώνει στίχους πάνω στις νότες της. Και το πιο βασικό, είπε το όνομα για το οποίο είχαν συμβεί όλα. Το όνομα της πέτρας του σκανδάλου. Κική. Στον ίδιο δίσκο υπήρχαν κι άλλα τραγούδια γραμμένα για το ίδιο κορίτσι. Το «Αφού δεν μ’ αγαπάς», το «Τό ‘πα τό ‘κανα», το «Με Βλέπεις Σαν Φίλο» και το «Πατήρ Φοίβος Ολομόναχος» ήταν δικά της, αλλά πιο αφαιρετικά, πιο αφηρημένα. Η Κική ήταν η έμπνευση, ο έρωτας, αλλά όχι το ίδιο το πρόσωπο. Πλέον ο Φοίβος την έφερνε στο προσκήνιο, χωρίς να το πολυσκεφτεί, και μαζί με την Καλλιθέα έδινε επιτέλους ένα ξεκάθαρο σκηνικό στις ιστορίες που αφηγείτο.

 Ο έρωτας αυτός ήταν ανεκπλήρωτος. Η Κική ήταν εκεί, κομμάτι της παρέας, η εμμονή του Δεληβοριά μαζί της κρατούσε χρόνια, αλλά δεν ολοκληρωνόταν. Στην πορεία εμφανίζονταν άλλα κορίτσια, αλλά ο Φοίβος παρέμενε ερωτευμένος πάντα με την Κική.

Ο έρωτας αυτός ήταν ανεκπλήρωτος. Η Κική ήταν εκεί, κομμάτι της παρέας, η εμμονή του Δεληβοριά μαζί της κρατούσε χρόνια, αλλά δεν ολοκληρωνόταν. Στην πορεία εμφανίζονταν άλλα κορίτσια, αλλά ο Φοίβος παρέμενε ερωτευμένος πάντα με την Κική. Η ίδια γνώριζε για τον έρωτα αυτό, αλλά δεν ανταποκρινόταν. Ήταν η απόσταση (οι δύο νέοι έμεναν στα δύο άκρα της ίδιας πόλης), ήταν η άλλη εμμονή του Δεληβοριά εκείνη την εποχή (η αναζήτηση της λαϊκότητας) ήταν χίλιοι δυο λόγοι. Μετά το δίσκο, η Κική και ο Φοίβος τελικά βρέθηκαν μαζί. Και οι δύο αρνούνται ότι έπαιξε ρόλο το κομμάτι, πάντως.

Εκείνη την εποχή ο Φοίβος Δεληβοριάς και η παρέα του από την Καλλιθέα ένιωθαν ότι μεγάλωναν σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο και δεσμευτικό περιβάλλον. Ένιωθαν ότι στο μικροαστικό τους σύμπαν υπήρχαν μόνο συγκεκριμένες επιλογές, ένα μέλλον λίγο – πολύ προκαθορισμένο. Κι έτσι, κάθε τους επαφή με το λαϊκό, είτε αυτό ήταν οι μπουζουκόβιες γκόμενες, είτε ήταν οι βόλτες στο προάστειο και οι μπουρδελότσαρκες, τούς έδινε την ικανοποίηση μιας περιπέτειας. Ένα μεγάλο κομμάτι του υλικού του «Η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία» εκφράζει αυτές τις αναζητήσεις. Η Καλλιθέα ήταν η ανταγωνίστρια της Κικής, κατά κάποιο τρόπο. Ο Φοίβος δεν θα κατάφερνε να κατακτήσει την δεύτερη, αν δεν εγκατέλειπε την πρώτη, ή αν δεν έπειθε τις δύο να συμφιλιωθούν μεταξύ τους. Έπρεπε να περάσει σε μια νέα φάση της ζωής του. Η ολοκλήρωση του άλμπουμ ήταν το καίριο αυτό βήμα. Τελευταία φορά βρέθηκε σε οίκο ανοχής, εκεί γύρω στα 23 του, όταν μπαίνοντας μέσα, λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία του δίσκου, άκουσε από τα ηχεία τη «Μπόσα Νόβα του Ησαΐα». Τότε συνειδητοποίησε ότι αυτό ήταν ένα κεφάλαιο της ζωής του που έπρεπε πια να κλείσει.

Ο Φοίβος κι η Καλλιθέα του.

Όταν η Κική πρωτάκουσε το τραγούδι της, δεν συγκινήθηκε ιδιαίτερα. Το αντίθετο. Εκνευρίστηκε πολύ. Στίχος στίχος, η «Κική Κάθε Βράδυ» ήταν η αφήγηση της ζωής του νεαρού που πειραματιζόταν με τη λαϊκότητα. Ήταν σαν ένα κωμικό ημερολόγιο. Τι σόι τραγούδι – ερωτική εξομολόγηση ήταν αυτό; Πού κολλούσαν τα ποδοσφαιρικά ματς και τα μπουρδέλα με τον έρωτα; Αλλά δεν ήταν μόνο το τι έλεγε το τραγούδι. Ήταν και πώς της το σέρβιρε ο Δεληβοριάς. «Το τραγούδι ήταν παταγώδης αποτυχία για τη σχέση μου με την Κική», θυμάται. «Μόλις τελειώσαμε με το υλικό, κάλεσα δεκαπέντε φίλους μου, μεταξύ των οποίων και εκείνη, για να ακούσουν ολοκληρωμένο το δίσκο από την αρχή μέχρι το τέλος», εξηγεί. Με το που άκουσε η Κική την «Κική», σε ένα κάπως σκηνοθετημένο σκηνικό, μάλιστα, όπου ο Φοίβος είχε προϊδεάσει τους υπόλοιπους, οι οποίοι την κοιτούσαν έντονα με νόημα, αισθάνθηκε μια μεγάλη αμηχανία και έναν εκνευρισμό. Ένιωσε παγιδευμένη.

 8 χρόνια αργότερα, στον «Καθρέφτη», το μεθεπόμενο άλμπουμ από το «Η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία», τραγούδια όπως το «Το μέλλον απ’ το παρελθόν» είναι κι αυτά γραμμένα για την Κική. Είχε μεσολαβήσει μια σχέση των δυο τους.

8 χρόνια αργότερα, στον «Καθρέφτη», το μεθεπόμενο άλμπουμ από το «Η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία», τραγούδια όπως το «Το μέλλον απ’ το παρελθόν» είναι κι αυτά γραμμένα για την Κική. Είχε μεσολαβήσει μια σχέση των δυο τους. Ο Φοίβος, μετά από καιρό κατάφερε επιτέλους να κατακτήσει την Κική και έζησαν κάποια χρόνια σαν ζευγάρι. Σήμερα παραμένουν φίλοι –οικογενειακοί φίλοι μάλιστα, αφού η Κική έχει πολύ καλή σχέση και με τη σύζυγό του. Δεν είναι εύκολο για τον Δεληβοριά να μοιραστεί πολλές λεπτομέρειες για τα χρόνια που έζησε με την Κική. Όχι μόνο γιατί «είναι ιστορίες από την πλειστόκαινο», όπως μου λέει με το χαρακτηριστικό του χιούμορ, ούτε επειδή είναι πια παντρεμένος με παιδί. Κυρίως γιατί θέλει να προστατέψει την ιδιωτικότητα της φίλης του.

Την είχε παραβιάσει έντονα εκείνο το βράδυ του 1995, όταν τής παρουσίασε το τραγούδι μπροστά σε όλους και ήδη έχει μοιραστεί μαζί μου πολύ περισσότερα για την Κική απ’ όσα ήταν γνωστά τόσα χρόνια. Μάλιστα, μέχρι σήμερα, στους εκτός του στενού του κύκλου –που τη γνώριζαν ήδη, δηλαδή- άφηνε πάντα υπονοούμενα ότι η Κική ήταν απλά ένα κορίτσι από ένα οίκο ανοχής, συμπέρασμα στο οποίο εύκολα θα μπορούσε να φτάσει κανείς ακούγοντας το τραγούδι. Αρνείται να μου δώσει μια φωτογραφία της. «Βάλε καλύτερα μια της Καλλιθέας», λέει. Έτσι κι αλλιώς Κική και Καλλιθέα είναι για το τραγούδι και για ολόκληρο το άλμπουμ οι δύο πόλοι του ενδιαφέροντος. Οι δύο πηγές της έμπνευσης. Η Κική είναι η Καλλιθέα και η Καλλιθέα είναι η Κική. Και ο Φοίβος Δεληβοριάς, όντως κατάφερε να τα φτιάξει με την Κική, μόνο όταν ξεπέρασε την εμμονή του με την Καλλιθέα, μόνο όταν όντως κατόρθωσε να συμφιλιώσει τις δύο έννοιες.

 Το «η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία», ο τελευταίος στίχος του τραγουδιού και ο τίτλος του άλμπουμ, τελικά περιέχει μια λύτρωση και ταυτόχρονα μια ελαφριά ειρωνία. Το άλμπουμ ολοκληρώνεται, η ζωή του Φοίβου περνάει στο επόμενό της στάδιο, αλλά όλα αυτά γίνονται μέσα από μικροπεριπέτειες που τελικά δεν είναι και τόσο σπουδαίες, όσο κι αν τις νοσταλγούμε γιατί σημάδεψαν τα πρώτα μετεφηβικά μας χρόνια.

Το «η ζωή μόνο έτσι είν’ ωραία», ο τελευταίος στίχος του τραγουδιού και ο τίτλος του άλμπουμ, τελικά περιέχει μια λύτρωση και ταυτόχρονα μια ελαφριά ειρωνία. Το άλμπουμ ολοκληρώνεται, η ζωή του Φοίβου περνάει στο επόμενό της στάδιο, αλλά όλα αυτά γίνονται μέσα από μικροπεριπέτειες που τελικά δεν είναι και τόσο σπουδαίες, όσο κι αν τις νοσταλγούμε γιατί σημάδεψαν τα πρώτα μετεφηβικά μας χρόνια. «Θα ‘λεγε κανείς πως ο ήρωας με το τραγούδι αυτό λιποθυμάει και αποχαιρετά την εφηβεία του και στον επόμενο, στο “Χάλια”, ενηλικιώνεται και βρίσκει άλλα κέντρα βάρους», εξηγεί ο Φοίβος. Κι αυτό συνεχίζεται με τα επόμενά του άλμπουμ. Ο «Καθρέφτης» είναι μια δεύτερη προσπάθεια για αυτοπροσδιορισμό. Το «Έξω» είναι το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας –η αφήγηση μιας ολόκληρης παρέας και της κοινωνικοποίησής της. Ο «Αόρατος Άνθρωπος» είναι μια επιστροφή στην εσωστρέφεια. Μια εσωτερική και μελαγχολική ματιά πάνω στον έρωτα, ένα πολύ πιο διαφορετικό έρωτα από εκείνον της εποχής της Κικής. Μια νέα «πέτρα σκανδάλου», η σύζυγος σήμερα του Δεληβοριά, και ο χρόνος που περνάει, τον κάνουν να αρχίζει να βλέπει τη ζωή διαφορετικά.

Αυτή την εποχή, ολοκληρώνει το υλικό για το νέο του άλμπουμ. Που πιθανότατα θα τιτλοφορείται «Καλλιθέα». Επιστροφή στο 1995; Μάλλον όχι. Η σημερινή Καλλιθέα του Φοίβου Δεληβοριά δεν ταυτίζεται πια με την Κική. Είναι περισσότερο το ησυχαστήριό του, το παλιό πατρικό στο οποίο επιστρέφει για να συνθέσει ήρεμος το νέο του υλικό. Αλλά το τι ακριβώς θα είναι ο νέος δίσκος θα το ανακαλύψουμε καλύτερα από τις 18 Ιανουαρίου και μετά, όπου αρκετό από το νέο του υλικό θα το ακούσουμε στις ζωντανές εμφανίσεις στο Passport. Εκεί που, πιθανότατα, θα πάει να τον ακούσει μια ακόμη φορά και η Κική.

(Γράφτηκε τον Ιανουάριο του 2014 για το Jumping Fish. Στις 23 Νοεμβρίου του 2015 ο Φοίβος κυκλοφορεί επιτέλους το καινούργιο του άλμπουμ και το ονομάζει -όντως- “Καλλιθέα”. Μπορείς να το ακούσεις όλο εδώ.)