Revisit THE ESSENTIALS: 7. Η Μεγάλη Χίμαιρα (1953) – Μ. Καραγάτσης

🎭 Είχα σκοπό να βάλω τη “Μεγάλη Χίμαιρα” στη λίστα έτσι κι αλλιώς. Μα χτες το βράδυ συνέβη το εξής: Τα μισά Insta stories και το μισό μου timeline στο Facebook την έβλεπε στο Θέατρο. Στη μαγνητοσκόπηση που άφησε ελεύθερη το Θέατρο Πορεία για 24 ώρες, δηλαδή, στο πλαίσιο του #StayHome που μας ενώνει. Όλους μαζί, αλίμονο, από χωριστά κελιά.

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς στην παράσταση του Δημήτρη Τάρλοου που παιζόταν επί 4 χρόνια και απόλαυσαν περισσότεροι από 100.000 θεατές; Ελπίζω ότι το Θέατρο Πορεία θα την ξεκλειδώσει πάλι, σύντομα και θα την αφήσει εκεί ελεύθερη για καιρό, να τη βλέπουμε ξανά και ξανά, να θυμόμαστε όχι μόνο αυτό το success story του ελληνικού θεάτρου, αλλά κι ένα από τα συγκλονιστικότερα βιβλία που γράφτηκαν από Έλληνα λογοτέχνη.

🚢 Ο Δημήτρης Τάρλοου, εγγονός του Μ. Καραγάτση -κάτι που άπλωσε από την αρχή της δικής του καλλιτεχνικής συνεισφοράς μια ευχή και μια κατάρα πάνω του- κρατά στην παράσταση το ρόλο του παππού του. Με διπλό όνομα, το κανονικό και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο, και όλη την προοικονομία και τραγική ειρωνία του αρχαίου δράματος μαζεμένη σε μια σκηνή, κάνει ένα σύντομο, εκρηκτικό πέρασμα, όπου μας θυμίζει πόσο σπουδαίος ήταν ο Μ. Καραγάτσης.

Αυτό το ξέρεις ήδη βέβαια. Από το ρίγος που ένιωθες διαβάζοντας κάθε γραμμή της “Μεγάλης Χίμαιρας” (ή του “Γιούγκερμαν”, του “10”, του “Κίτρινου Φακέλου”, διάλεξε εσύ το αγαπημένο σου). Ταιριαστή μέρα η σημερινή για να μπει αυτό το αριστούργημα στη λίστα των Essentials. Μιλά για το ριζικό, όπως έχει μιλήσει κι η μισή ελληνική λογοτεχνία γι’ αυτό -αυτό που ορίζει τις τύχες μας. Από τότε που η Ήρα κι η Αθηνά στέκονταν από τη μία μεριά κι η Αφροδίτη απ’ την άλλη και έπαιζαν στοιχήματα για την έκβαση του Τρωικού Πολέμου. Ή από τότε που ο Οιδίποδας, για να αποφύγει ακριβώς το ριζικό του, διάλεγε ένα δρόμο μακριά απ’ αυτό και στον ίδιο αυτό δρόμο, σ’ ένα καβγά, το επιβεβαίωνε…

📙 Στη εκδοχή του Μ. Καραγάτση μπαίνει ένας νέος παράγοντας. Πιο δυνατός απ’ τους υπόλοιπους -από τη φονική θάλασσα, τις κλειστές κάμαρες της στεριάς ή τα καταδικαστικά δεσμά της ελληνικής οικογένειας: Η Μαρίνα. Η ξένη. (Πόσο συγκλονιστική αλήθεια η ερμηνεία της Αθηνάς Αϊδίνη στην θεατρική παράσταση!). Είναι οι δικές της αποφάσεις που κάνουν τα πράγματα να κινούνται. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τη λατρεία της για το αρχαιοελληνικό κάλος και την προσαρμογή της στη νεοελληνική πραγματικότητα. Όπως οι Ξένες Δυνάμεις στον Αγώνα του 1821. Μπαίνουν συνεπαρμένες από την ιδέα της αποκατάστασης των Κλασικών χρόνων -φτάνουν μέχρι και να επιβάλουν στους Έλληνες για πρωτεύουσά τους ένα χωριουδάκι, επειδή εκεί ήταν η Αθήνα του Περικλή με τον Παρθενώνα της- μα στην πορεία βρωμίζονται απ’ την προβληματική συμπεριφορά ενός βαθιά μπερδεμένου λαού. Και αποκτούν έκτοτε μαζί του μια παράξενη σχέση, ένα συνδυασμό απομακρυσμένης συμπάθειας και γαληνεμένης απέχθειας.

Κι όλα αυτά, με τη μαεστρική τέχνη του Μ. Καραγάτση! Την ευρηματική του αφηγηματολογία, που μαζεύει χρόνια που δεν χρειάζονται και απλώνει δευτερόλεπτα που παγώνουν σε μια αιωνιότητα. Που διαλέγει τις πιο κατάλληλες λέξεις -ή τους δίνει μια νέα ερμηνεία, όταν η ιστορία του το απαιτεί. Με αποκορύφωμα την ίδια τη “Χίμαιρα” που μετά από αυτό το βιβλίο άλλαξε για πάντα η σημασία της στο μυαλό όλων μας, ανεξαρτήτως τι γράφουν τα λεξικά…

____________

🏠 Αφού θα μείνουμε σπίτι και θα καταναλώσουμε περισσότερη τέχνη απ’ ότι συνήθως, ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε -ή να πρωτογνωρίσουμε- κάποια αριστουργήματα. Να βγούμε πιο γεμάτοι άνθρωποι απ’ αυτήν την απομόνωση.

👨🏽‍🏫 Κάθε πρωί θα προτείνω μία ταινία, ένα άλμπουμ, ένα βιβλίο, μια ιστορία -μέρος του κανόνα ή κάποιο ανένταχτο αριστούργημα, πάντα όμως στοιχειώδες, απαραίτητο, εκ των ων ουκ άνευ.

🔗 Ολόκληρη η λίστα, όπως ανανεώνεται καθημερινά, βρίσκεται εδώ.